بافت تاریخی یزد در معرض تهدید فاضلاب شهری ، همراهی مردم برای احیای بافت های تاریخی - وبلاگ بخار

به گزارش وبلاگ بخار، بافت تاریخی شهر یزد یکی از بافت هایی است که تقریباً سالم بوده؛ اما عدم مدیریت صحیح فاضلاب، می تواند آسیب جدی به این بافت وارد کند.

گروه استان های وبلاگ بخار، یزد، نخستین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان، جایی میان بیایان لوت و دشت کویر، یعنی خشک ترین منطقه ها ایران واقع شده است. بافت تاریخی یزد با وسعت 700 هکتار به عنوان بکرترین و وسیع ترین بافت مسکونی تاریخی کشور محسوب می گردد.

این بافت، متشکل از کوچه پس کوچه های قدیمی، خانه ها، بنا های خشتی و ساباط که اغلب در منطقه ها گرم و خشک بنا می شدند و از عناصر برجسته معماری ایران بوده و میان دو بخش یک کوچه، ارتباط برقرار می نماید، است که توانسته امکانات مختلف زندگی فردی و اجتماعی را باهم در یکجا فراهم کند.

بافت تاریخی یزد به تخصیص اعتبار و همدلی مسئولان احتیاج دارد

علی اصغر صمدیانی، معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد با بیان اینکه شهر جهانی یزد به نخستین شهر خشت خام مشهور است، در مورد وسعت بافت تاریخی این استان به ایران گفت: این شهر به عنوان بیست و دومین اثر تاریخی کشور در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و برای آن محدوده عرصه بافت تاریخی 194 هکتار و حریم 686 هکتار در پرونده ثبت جهانی تعیین شده است.

صمدیانی می افزاید: بافت تاریخی شهر یزد یکی از بافت هایی است که تقریباً سالم بوده و هنوز زندگی در آن جریان دارد، اما همواره در معرض آسیب هایی نیز بوده است و یکی از علل اصلی که می تواند آسیب جدی به بافت تاریخی یزد وارد کند، فاضلاب است؛ لذا برای حل این مشکل، از سوی شرکت آبفای استان یزد مشاوری انتخاب شده که هم اکنون در حال آنالیز و ارائه طرح مناسب برای برطرف این مشکل است.

معاون میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد درباره مسائل مربوط به نگهداری از این بافت تاریخی یزد می گوید: بافت تاریخی احتیاج به تخصیص اعتبار مناسب و همدلی مسئولان محلی دارد که خوشبختانه مورد آخر در شهرتاریخی یزد رخ داده است یعنی مردم ساکن در بافت تاریخی، ارزش آن را دریافته اند که این امر پشتوانه ای خوب و مردمی را برای احیای این بافت به همراه دارد.

صمدیانی تصریح می نماید: در حال حاضر تعدادی از خانه های تاریخی در این شهر در حال بازسازی و احیاست البته بخشی نیز با توجه به مشکل تعدد مالکان به صورت متروک و مخروبه وجود دارد که امید است با ایجاد ارزش به وجود آمده، مالکان این خانه ها به فکر احیای آن باشند.

این مسئول درباره برنامه های تشویقی برای ترغیب مالکان خانه های تاریخی به بازسازی و احیای خانه هایشان، گفت: برای ترغیب مالکان بنا های تاریخی برای بازسازی و احیا، تسهیلات بانکی در نظر گرفته شده است. بعلاوه دریافت مجوز های لازم برای بازسازی و احیای بنا های تاریخی از اداره کل میراث فرهنگی نیز رایگان است تا تشویقی برای مالکان با هدف بازسازی بنا های تاریخی باشد.

معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان یزد درباره ترمیم های انجام شده به وسیله این سازمان گفت: کف سازی و بازسازی بدنه بافت تاریخی یزد اغلب با یاری شهرداری انجام شده و عناصر شاخص نظیر برج ها و حصار های تاریخی، بادگیر ها و ساباط ها و تویزه ها به وسیله سازمان میراث فرهنگی بازسازی شده است.

بازچرخانی و تصفیه آب لازم است

حسین ملکی نژاد، دبیر کانون تفکر آب دانشگاه یزد در مورد فاضلاب شهری استان یزد می گوید: هرچند درگذشته فاضلاب به عنوان یک منبع نامتعارف شناخته می شد، اما امروزه با ظهور فناوری های نوین و امکان تصفیه آن به سادگی نمی توان از این منبع صرف نظر کرد.

وی می افزاید: از مقدار 95 میلیارد مترمکعب مصرف سالانه آب در ایران حدود 10 درصد آن متعلق به مصرف خانگی است؛ بنابراین بازچرخانی و تصفیه این آب از ضرورت های جدی است که می تواند از هدر رفت مقدار قابل توجهی از آب جلوگیری کند.

دبیر کانون تفکر آب دانشگاه یزد در ادامه می افزاید: اگر در ساختمان سازی های تازه از سیستم دوخطه کردن فاضلاب و جدایی فاضلاب خاکستری و سیاه استفاده کنیم می توان با هزینه کمتری فاضلاب خاکستری را به چرخه مصرف بازگردانیم.

علی دلشاد، مجری پروژه راه اندازی مرکز نوآوری گردشگری دانشگاه یزد چالش های عمده نوآوری در حوزه گردشگری شهر یزد را مد نظر قرار داد و می گوید: در سال های گذشته با توسعه صنعت گردشگری بحث فاضلاب بافت تاریخی به یکی از تهدیدات جدی برای این ناحیه تبدیل شده است به گونه ای که بخشی از فاضلاب های خانگی این منطقه به پوکه تعدادی از قنات های بافت تاریخی واردشده و نه تن ها حیات این سازه های کهن را در معرض خطر قرار داده بلکه به تهدیدی برای سلامت شهروندان و محیط زیست تبدیل شده است.

آسیب فاضلاب به بافت تاریخی یزد

دلشاد توضیح داد: ازآنجایی که مدیریت پساب و فاضلاب شهری در بافت تاریخی با دیگر نقاط شهری دارای تفاوت و پیچیدگی های خاص خود است سعی شد در این حوزه از ظرفیت بنیاد جهانی انرژی و توانمندی های این مرکز برای حل این معضل استفاده گردد.

عضو هیئت علمی دانشگاه یزد در مورد هزینه های این طرح می افزاید: این طرح با مقیاس 60 هزارنفری چیزی بالغ بر 720 میلیارد تومان اعتبار احتیاج دارد که در مقابل هزینه 20 هزارمیلیاردی تخلیه فاضلاب بافت تاریخی به صرفه است.

محمدمهدی شرافت، معاون شهرسازی و معماری شهرداری یزد از تهدیدات گردشگری برای بافت تاریخی سخن به میان آورد و می گوید: تهدید دیگری که حیات بافت تاریخی را به خطر انداخته و جای نگرانی دارد ورود بخشی از این فاضلاب ها به قنوات و تغییر کیفیت خاک در این ناحیه است.

علی اصغر سمسار یزدی، مدیرعامل شرکت مهندسین مشاور تمدن کاریزی از آغاز طرح مطالعاتی تصفیه فاضلاب در بافت تاریخی با هماهنگی شرکت آب و فاضلاب استان یزد اطلاع داد و می گوید: هدف این است که با توجه به چالش های موجود در این ناحیه برترین سیستم برای حل مشکل فاضلاب بافت تاریخی انتخاب گردد.

وی ادامه می دهد: زمینه افزایش جمعیت در بافت تاریخی جای هیچ نگرانی نیست و این ناحیه در آینده با افزایش جمعیت روبر و نخواهد شد بلکه نگرانی عمده در زمینه تغییر الگوی مصرف آب و تغییر کاربری است که حیات بافت تاریخی را به خطر می اندازد.