ماه رمضان فرصت خوبی برای کتابخوانی خانوادگی است - وبلاگ بخار

به گزارش وبلاگ بخار، به گزارش خبرنگار خبرنگاران (ایبنا)؛ راه جالب توجه نوشتن داستان دینی یا بهتر بگوییم داستان اخلاقی برای بچه ها همواره باز است؛ فقط به خوب تماشا دنیای امروز آنها بستگی دارد. نویسنده یک داستان اخلاقی بیش از هر چیز خوب است که دنیای بچه ها را با همه مختصاتش بشناسد و سعی کند قلم و ایده اش را به همین امروز و دغدغه های امروزشان نزدیک کند. داستان هایی که امروزه بچه ها می خوانند دیگر در فرم و محتوا شبیه به داستان های چند دهه قبل نیستند. به این علت، داستان های دینی و اخلاقی را نیز باید تا جایی که ارزش ها تقلیل نیابند منعطف و به روز نوشت. کلر ژوبرت داستان کودک من و اژدها کوچولو را این چنین نوشته است. این اثر یکی از کتاب های مجموعه یک قصه، یک حدیث است که براساس حدیثی از امام رضا (ع) نوشته شده، سحر پریرخ آن را تصویرگری نموده و به تلاش انتشارات به نشر منتشر شده است. به مناسبت شروع ماه مبارک رمضان و آنالیز این داستان اخلاقی با کلر ژوبرت گفت وگویی نموده ایم که در ادامه می خوانید:

نوشتن داستان برای یک مفهوم از پیش معین شده مثل حدیثی که در انتهای کتاب است چه تفاوتی با نوشتن برای یک سوژه آزاد دارد؟

هدف نوشتن چنین داستان هایی، ملموس کردن مفهوم موردنظر برای درک بهتر کودک به وسیله موقعیت ایجادشده در داستان و کنش و واکنش شخصیت های آن است. بنابراین مهم ترین تفاوتش این است که مضمون این داستان ها باید با مفهوم معین شده بیشترین تطبیق را داشته باشد.

ایده اژدها کوچولو چطور در فکر تان درست شد؟

این داستان را می بایست براساس حدیثی از امام رضا (ع) راجع به نداشتن کینه در دل نسبت به مؤمن می نوشتم. درباره این که چه موقعیتی را برای شکل دادن داستان انتخاب کنم و کدام شخصیت برای این موقعیت مناسب تر است خیلی فکر کردم. انتخاب اژدها به خاطر قابلیت بیرون دادن آتش بود و ارتباطی که می گردد بین آن و بروز عصبانیت ایجاد کرد؛ اما این تغییر را ایجاد کردم که اژدهای کوچولوی داستان من، به جای آتش از دهان، دود از گوش هایش بیرون می دهد.

این داستان به واسطه حضور حیوانات و ارتباط آنها با بچه ها، برای این گروه سنی مجذوب نماینده تر خواهد بود. آیا به این علت درون مایه داستان را به حیوانات گره زدید؟

علاوه بر علاقه بچه ها، علت اصلی انتخاب حیوانات به عنوان شخصیت های داستان هایم این است که دست من خیلی بازتر می گردد برای ایجاد اتفاقات، ماجراها و کنش های گوناگون به وسیله این شخصیت ها. ضمناً انتخاب فضایی فانتزی و غیرواقع گرا برای برخی موضوعات اخلاقی و دینی باعث دلنشین تر شدن داستان می گردد.

سرنوشت رابطه محبت آمیز اژدها کوچولو با گنجشک به دست بچه ها سپرده شد. حرکت معلم کلاس را در انتخاب این ترفند چقدر خلاقانه و تربیتی می دانید؟

ارائه یک داستان ناتمام برای تشویق بچه ها به نوشتن روش متداولی است و به این خاطر، خود این ترفند دیگر خلاقانه نیست؛ اما می تواند در پرورش و تقویت خلاقیت این بچه ها خیلی مؤثر باشد. نقش تربیتی چنین روشی هم این است که کودک خودش را جای شخصیت داستان بگذارد تا بتواند هم همذات پنداری را تمرین کند، هم فکر کردن به راهکار های مختلف یک مشکل را.

بچه ها هم مانند اژدها کوچولو در دنیای کودکی -همان طور که برای همه ما رخ داده است- بارها دچار این چالش می شوند که از دوستی دلخور می شوند و نمی دانند دقیقا چه واکنشی داشته باشند؛ قهر، تنبیه یا انتخابی دیگر. داستان من و اژدها کوچولو به خوبی انتخاب بهتر را به بچه ها یاد می دهد و می تواند ابزار یاریی باشد برای خانواده ها، معلم ها و مربی ها در پرورش این تفکر در فکر بچه ها. نظر شما در این باره چیست؟

آنچه خواستم در خلال داستان نشان دهم این بود که نگه داشتن کینه در دل یا برطرف کردن آن، دست خودمان است و یک امر اختیاری است؛ اما اگر به اختیاری بودن این مسئله پی نبریم، تصور می کنیم که چاره ای جز تحمل کینه در دلمان نداریم و برای برطرف کردن آن کوششی نمی کنیم. البته بچه ها، به خاطر فطرت خدادادی ای که هنوز در آنها پررنگ است، معمولا کینه ای نیستند و زود می بخشند و آشتی می نمایند؛ اما برای این که در عین بزرگ شدن شان، بتوانند این خصلت را در خود حفظ نمایند، باید درباره این توانایی هوشیار و مطلع شوند.

یکی از کسانی که در پرورش این تفکر به پسر داستان یاری می نماید پدربزرگ اوست. آیا حضور پدربزرگ در این قصه، یادآوری همان نکته است که بزرگترها بخصوص سالمندان می توانند منبع ارزشمند تجربه و یادگیری باشند؟

بله دقیقا. از خصوصیات دیگر پدربزرگ ها و مادربزرگ ها هم شکیبای و حوصله آنهاست و این که معمولا فراغت بیشتری نسبت به والدین دارند؛ اما در عین حال باید توجه داشته باشیم که نقش پررنگ تربیتی و انتقال ارزش های دینی پدربزرگ ها و مادربزرگ ها در داستان ها باعث نگردد که این نقش در ظاهر از پدر و مادر سلب گردد.

صلح و دوستی با یکدیگر یک کنش انسانی برای داشتن زندگی سالم تر است. شما چقدر صلح و دوستی را رفتاری معنوی می دانید؟

به گمانم بستگی به موضوع یا مسئله ای دارد که صلح در مقابلش مطرح می گردد. انتخاب صلح به جای انتقام، کینه یا قهر در صورتی می تواند رفتار معنوی محسوب گردد که به معنی نادیده گرفتن زورگویی، بی عدالتی یا تسلیم شدن در مقابل ظلم نباشد؛ یعنی آن صلح را می توان رفتار معنوی دانست که هوشمندانه و به جا باشد.

ماه رمضان آغاز شده است؛ ماهی که برای نیایش و از آن مهم تر فکر کردن است. پسر قصه شما نیز دوست دارد به چیزهای نو فکر کند و حتی برای انتخاب راهکار درست انتها داستان اژدها کوچولو هم می خواست زود تصمیم نگیرد و درباره اش بیشتر فکر کند. کتاب هایی مانند این اثر که ارتباط مستقیمی با حال وهوای ماه رمضان ندارند ولی همسو با درون مایه این ماه بزرگ هستند، چقدر ظرفیت مطالعه دارند تا بچه ها از این طریق یک رفتار انسانی و دینی را یاد بگیرند؟

داستان این قابلیت را دارد که در انتقال ارزش های اخلاقی و تقویت تفکر تحلیلی، انتقادی و خلاق نقش پررنگی داشته باشد و چقدر خوب است که ماه رمضان فرصتی باشد برای مطالعه بیشتر و ایجاد فرصت هایی برای کتابخوانی خانوادگی.

همان طور که اشاره شد ماه رمضان ماهِ تفکر است و یادگیری. درنتیجه این روند، ما می توانیم به شناخت بهتری از خود برسیم. این مسئله در راستای همان شناختی است که پسر قصه و اژدها کوچولو با خاموش کردن دود درونش در انتها کتاب به آن رسیدند. آیا این ارتباط از نظر شما هم می تواند درست باشد؟

بله دقیقا. یکی از اهداف روزه داری جهاد با نفس و کوشش در مهار کردن غرایز و تمایلات و کسب خودمطلعی است؛ یعنی به برکت این که برای رضای خدا، از ساده ترین امر یعنی خوردن در هنگام گرسنگی و اقدام سریع به برطرف آن خودداری کنیم، روزه داری ما را به این سمت سوق دهد که در امور درونی هم مطلعی و تسلطی به دست بیاوریم.

شما خودتان تصویرگر هم هستید؛ اما این کتاب تان با تصویرگری سحر پریرخ منتشر شده است. تصاویر کتاب را چقدر دوست داشتید و چقدر آن را مکمل متن تان دیدید؟

سبک کار خانم پریرخ را خیلی دوست دارم و خودم ایشان را برای این کار انتخاب کردم. تصویرگری این کتاب و به خصوص شخصیت اژدها کوچولو هم به نظرم خیلی دلنشین شده است. فقط چهره پسربچه های داستان را خیلی نپسندیدم که این امر طبیعی است و به هر حال اختلاف سلیقه جزئی در همکاری بین تصویرگر و نویسنده پیش می آید. کار خیلی خوب و خلاقی که خانم پریرخ انجام دادند، با توجه به این که از روش داستان در داستان در این کتاب استفاده کردم، ایجاد ارتباط تصویری بین داستان اصلی و داستان فرعی بود و حضور بصری اژدها کوچولو در زندگی عادی پسرک داستان اصلی.

به بهانه ماه رمضان به دخترها و پسرهایی که روزه می گیرند چه کتابی جهت مطالعه و درک بهتر این ماه پیشنهاد می کنید؟

به این بچه های عزیز و شکیبا و به خصوص روزه اولی ها صمیمانه تبریک می گویم و آرزوی یک ماه رمضان دلنشین و پر خیر و برکت برای شان دارم. مطالعه کتاب رمضان نوشته بابک صابری از انتشارات بچه ها را پیشنهاد می کنم؛ چون مفهوم روزه را از زاویه دید متفاوتی به بچه ها معرفی و نوعی آشنازدایی را ایجاد می نماید و از این جهت به نظرم کتابی جالب و خواندنی است.

منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران