هرآنچه که باید راجع به تعویض مفصل شانه بدانیم
به گزارش وبلاگ بخار، عمل جراحی تعویض مفصل شانه به فراوانی اعمال جراحی تعویض مفصل زانو و یا تعویض مفصل ران انجام نمیگردد با این حال وقتی تخریب مفصل شانه منجر به درد شدید آن گردد این نوع جراحی میتواند در کاهش شدت درد یاری زیاید به بیمار کند.
درباره شانه
مفصلی که قسمت فوقانی بازوی را به بدن متصل می گردد، یک مفصل گوی و کاسه است. استخوان فوقانی بازوی شما که هومروس نامیده می گردد، انتهای گردی دارد که در ساختار منحنی شکل واقع در قسمت خارجی تیغه شانه قرار می گیرد.لیگامان ها و تاندون ها آن ها را در کنار هم نگه می دارند. لیگامان ها استخوان ها را بهم متصل می نمایند، در حالی که تاندون ها عضلات را به استخوان متصل می نمایند. لایه ای بافتی به نام غضروف استخوان ها را دور از هم نگه می دارد، بنابراین آنها هیچ گاه روی یکدیگر سایید نمی شوند.
ساختار گوی و کاسه این امکان را فراهم می نماید که بازوی خود را به سمت بالا و پایین، عقب و جلو یا بصورت چرخشی حرکت دهید.1
چرا ضروری است تعویض مفصل صورت گیرد؟
اگر شرایطی مانند موارد زیر، که استفاده از بازو را دردناک و سخت می نماید، دارید، ممکن مجبور باشید نسبت به این کار اقدام کنید :آسیب جدی در شانه مانند شکستگی استخوان
التهاب مفصلی شدید
پارگی کلاهک گرداننده شانه
احتمالاً کوشش پزشک در ابتدا در این راست که با دارو یا فیزیوتراپی در مان را انجام دهد. در صورتی که این اقدامات مؤثر نباشند، ممکن است وی انجام جراحی را توصیه کند.
جراحی تعویض مفصل شانه نسبت به تعویض مفصل ران یا زانو کمتر انجام می گردد. اما سالانه بیش از 50،000 تعویض مفصل شانه در ایالات متحده انجام می گردد.1
مفصل مصنوعی شانه چه اجزایی دارد
وقتی فقط سر استخوان بازو خراب شده میتوان آن را از شانه خارج نموده و بجای آن یک سر فلزی گذاشت. این نوع جراحی را همی آرتروپلاستی Hemiarthroplasty میگویند و به سر فلزی مصنوعی که به جای سر طبیعی گذاشته میگردد پروتز Prosthesis میگویند.وقتی که بجز سر استخوان بازو حفره گلنویید هم بشدت خراب شده و آسیب دیده است آن را هم برداشته و یک حفره از جنس نوعی پلاستیک بسیار محکم به جای آن میگذارند. به این نوع جراحی آرتروپلاستی کامل مفصل شانه Total shoulder arthroplasty میگویند.
در همی آرتروپلاستی سر فلزی مصنوعی در درون حفره گلنوئید خود بیمار حرکت خواهد نموده و در تعویض مفصل کامل شانه سر فلزی در درون کاسه پلاستیکی حرکت میکند. معمولا نتایج تعویض کامل مفصل شانه از جهت درمان درد بهتر از همی آرتروپلاستی است.
مراحل انجام تعویض مفصل شانه و کارگذاری مفصل مصنوعی
اتصال سر فلزی مصنوعی به تنه استخوان بازو معمولا به به وسیله یک میله فلزی است که به سر فلزی متصل است. به این میله فلزی دسته یا پایه Stem میگویند. تنه استخوان بازو توخالی است.در واقع این استخوان به شکل یک لوله است و داخل آن به شکل یک کانال است. پزشک جراح با قرار دادن پایه متصل به سر فلزی در درون کانال استخوان بازو در واقع سر مصنوعی را بر روی تنه استخوان بازو محکم میکند.
شکل پایه را طوری درست مینمایند که فیت داخل کانال استخوان بازو باشد. با این حال این پایه معمولا به به وسیله چسب مخصوصی که به آن سیمان استخوانی bone cement میگویند به داخل تنه محکم میگردد.
اتصال کاسه پلاستیکی به استخوان کتف یا اسکاپولا هم معمولا با استفاده از سیمان استخوانی انجام میپذیرد.
گاهی اوقات برای اتصال اجزاء مفصل مصنوعی شانه به استخوان بدن از سیمان استفاده نمیگردد.
انواعی از مفاصل مصنوعی که با سیمان به استخوان بدن چسبانده میشوند را مفاصل مصنوعی سیمانی میگویند و به انواعی که اتصال را بدون سیمان انجام میدهند مفاصل غیر سیمانی uncemented artificial joint میگویند.
در مفاصل مصنوعی غیر سیمانی سطح فلز را با تکنیک های پیشرفته ای متخلخل میسازند. این تخلخل موجب میگردد تا سلول های استخوان رشد نموده و به داخل حفرات متخلخل سطح فلز رفته و در نتیجه یک اتصال محکم در بین استخوان و فلز ایجاد گردد.2
انواع مختلف تعویض شانه
جراحی تعویض مفصل شانه عملی بسیار تخصصی است و صرفاً باید به وسیله گروه جراحی مجرب و متخصص در این زمینه انجام گردد.تعویض مفصل شانه گونه های متعدد دارد. جراح در ابتدا پیش از اتخاذ هر گونه تصمیمی شرایط بیمار را به دقت ارزیابی می نماید و سپس برترین نوع تعویض مفصل شانه را متناسب با احتیاجهای بیمار مشخص می نماید. بیمار برای آرامش خاطر و آگاهی بیشتر باید هر گونه سؤال و ابهام در مورد نوع پروتز انتخابی و علت این انتخاب را با جراح در میان بگذارد.
تعویض کل مفصل
در تعویض کل شانه معمولاً سطوح مفصل ملتهب و مبتلا به آرتریت با گوی فلزی به خوبی صیقل داده شده و متصل به میله و حفره ای پلاستیکی جایگزین می گردد.همی آرتروپلاستی یا تعویض نیمی از مفصل متصل به میله
جراح بر اساس عارضه و مشکل شانه ممکن است تنها گوی شانه را تعویض کند. این عمل را تعویض نیمی از مفصل یا همی آرتروپلاستی می نامند.تعویض نیمی از مفصل یا همی آرتروپلاستی بازسازی نماینده سطح
در همی آرتروپلاستی بازسازی نماینده سطح فقط سطح مفصل سر استخوان بازو با پروتزی کلاهک مانند و بدون میله جایگزین می گردد. این جراحی به علت مزیت حفظ استخوان در مقایسه با تعویض متداول شانه متصل به میله راه حل متفاوت و شاید در برخی موارد بهتر را به بیمارانی ارائه می نماید که از التهاب مفصل شانه رنج می برند.تعویض معکوس کل مفصل شانه
تعویض معکوس کل مفصل شانه یکی دیگر از انواع تعویض مفصل شانه به شمار می رود که برای بیماران زیر کاربرد دارد:دچار پارگی کامل عضله چرخاننه شانه (روتاتور کاف) با ضعف شدید بازو
متأثر از پارگی عضله چرخاننده شانه و آرتریت یا التهاب مفصل شدید (آرتروپاتی پارگی چرخاننده شانه)
موفقیت آمیز نبودن جراحی پیشین تعویض شانه
حفره و گوی فلزی در تعویض معکوس کل شانه جابه جا می گردد، به بیان دیگر گوی فلزی به استخوان شانه متصل می گردد و حفره پلاستیکی به سر استخوان بازو وصل می گردد. به این ترتیب بیمار می تواند برای بلند کردن بازو در عوض عضله چرخاننده شانه عضله دلتوئید را به کار بگیرد.3عوارض جراحی تعویض شانه
بیشتر افراد پس از جراحی تعویض مفصل، حرکت کاملی در شانه خود دارند و به فعالیت های روزانه خود بازمی گردند. اما مانند هر عمل دیگر، احتمال بروز عوارض نیز وجود دارد. این ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:عفونت یا خونریزی در اطراف مفصل
احتمالاً برای کاهش احتمال عفونت بعد از جراحی آنتی بیوتیک دریافت خواهید کرد.دررفتگی
این حالت زمانی روی می دهد که بخش توپی از سوکت (بخش کاسه ای) خارج گردد.ممکن است اعصاب اطراف شانه در حین جراحی آسیب ببینند
آنها معمولاً بهبود می یابند.مفصل جایگزین ممکن است پس از سالها استفاده شل یا از استخوان جدا گردد
برای برطرف این مشکل ممکن است به جراحی احتیاج داشته باشید.1پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.iranorthoped.com
3.www.spinehealth.ir
منبع: راسخون