بدترین سناریوی ممکن برای همزمانی کرونا و آنفلوآنزا - وبلاگ بخار

به گزارش وبلاگ بخار، هشدار نسبت به شیوع مجدد بیماری هایی که دیگر وجود ندارند در پی عدم مراجعه بعضی والدین برای واکسیناسیون فرزندانشان و اما و اگرهای همزمانی کرونا و آنفلوآنزا در فصل سرد سال جاری، دو مبحث مهمی است که استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به تشریح شرایط آن پرداخت.

از پروفایل ما bestcanadatours دیدن نمایید.

به گزارش وبلاگ بخار، دکتر عبدالله کریمی، فوق تخصص عفونی بچه ها و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مصاحبه با ایسنا در ابتدای صحبت هایش به چالش کاهش مراجعه مردم برای واکسیناسیون در شرایط کرونایی اشاره نموده و درباره تبعات آن، گفت: واکسن ها یا از ویروس ها و یا از باکتری های ایجاد شده اند. بنابراین بشر برای فراوری واکسن از میکروب ضعیف شده یا کشته شده استفاده نموده که زمانی که وارد بدن انسان می شوند، ایجاد بیماری نمی نمایند، اما سلول های ایمنی و سربازان بدن را در روبروه با بیماری طبیعی تحریک می نمایند و این باعث می گردد که وقتی واکسن می زنید، بدن ایمن می گردد و وقتی ویروس وارد بدن شد، بدن آن را شناسایی نموده و در برابر آن مسلح می گردد. بنابراین از واکسن ها چه به صورت ویروس زنده ضعیف شده و چه به صورت ویروس کشته شده استفاده می کنیم تا ایمنی بدن را در روبروه با یک میکروب خاص به طور قطعی بالا بریم.

پاندمی که در اولین سال شیوعش 40 میلیون نفر را در دنیا از بین برد

وی اضافه کرد: به عنوان مثال یک قرن قبل، آنفلوآنزا در سال اول شیوعش حدود 40 میلیون نفر را از بین برد و بعد هم موج دوم آن بیش از 100 میلیون نفر را در دنیا از بین برد. در کشور ما هم این مرگ و میر وجود داشته است. اما زمانیکه واکسن آنفلوآنزا را تزریق می کنید، دیگر این اتفاق نمی افتد. بر همین اساس است که دیگر چنین پاندمی ها و مرگ و میری را برای آنفلوآنزا نمی بینید. زیرا واکسن آن وجود دارد. در عین حال اگر برای بیماری مانند کووید 19 هم واکسن وجود داشت، شرایط شیوع آن بسیار ملایم تر بوده و درگیری بسیار کاهش پیدا می کرد.

هشدار نسبت به شیوع مجدد بیماری هایی که دیگر وجود ندارند

کریمی ادامه داد: در عین حال وقتی با یک پاندمی روبرو می شویم، نباید پاندمی را با معضلی دیگر روبرو نموده و بخواهیم مشکل را با مسئله ای دیگر حل کنیم. باید توجه کرد که عدم مراجعه برای واکسیناسیون نه تنها از کرونا پیشگیری نمی نماید، بلکه می تواند مسائلی را در حوزه سایر بیماری ها ایجاد کند. نحوه پیشگیری از کرونا معین است و اعلام شده که افراد چه اقداماتی را انجام دهند که به کرونا مبتلا نشوند. به عنوان مثال افراد در اجتماعات حضور پیدا ننمایند، مسافرت نروند، از ماسک استفاده نمایند و... . راه پیشگیری از کرونا، عدم واکسیناسیون بیماریهای دیگر نیست. زمانیکه واکسیناسیون را برای بچه ها انجام ندهیم، بیماری هایی که مدت هاست در کشور وجود ندارند، مجددا بروز پیدا می نمایند. به عنوان مثال مدت هاست که دیگر در حوزه فلج اطفال چالشی نداریم و دیگر فرد زیر 20 سالی که به فلج اطفال مبتلا شده باشد، به صورت بسیار نادر می توانید پیدا کنید. بیماری مانند سرخک که در گذشته مرگ و میر می داد، اما در حال حاضر به دلیل واکسیناسیون چنین رخدادی را نمی بینید. بیماری هایی نظیر اوریون، سرخجه مادرزادی را دیگر شاهد نیستیم. حال اگر واکسیناسیون انجام نگردد، مجددا این بیماری ها به همراه دیفتری، کزاز، اوریون و... بازگشته و اپیدمی های دیگری اتفاق می افتد و این گرفتاری روی گرفتاری است.

وی تاکید نمود: اگر مردم نسبت به واکسیناسیون فرزندان شان اقدام ننمایند، مطمئنا بعد از مدتی شاهد شیوع مجدد بیماری هایی هستیم که سال هاست ریشه کن و یا کمرنگ شده اند؛ به طوری که افرادی که واکسن تزریق ننموده اند، به تدریج افزایش یافته و منجر به بروز و اپیدمی این بیماری ها می گردد.

کدام بچه ها واکسن آنفلوآنزا بزنند؟

کریمی با اشاره به نزدیک شدن به فصل سرما، درباره شرایط تزریق واکسن آنفلوآنزا در بچه ها، گفت: بچه ها بالای شش ماه و تا پنج سال باید واکسن آنفلوآنزا را تزریق نمایند. البته اگر واکسن به میزان کافی نبود، حداقل بچه ها بالای شش ماه تا زیر دو سال حتما باید واکسن آنفلوآنزا را تزریق نمایند. در عین حال زنان باردار و افرادی که به بیماری های مزمن، نقص سیستم ایمنی و... مبتلا هستند، کادر درمان و. ... باید واکسن آنفلوآنزا را تزریق نمایند.

شرایط ابتلای بچه ها به کرونا

وی درباره شرایط ابتلای بچه ها به کرونا نیز گفت: به هر حال پنج درصد از کل مبتلایان به کرونا چه با علامت چه بی علامت، بچه ها هستند، یعنی از هر 20 نفر مبتلا به کرونا یک نفر کودک است.

کریمی در بخش دیگری از صحبت هایش درباره بازگشایی مدارس که با توجه به پاندمی کرونا به عنوان یک چالش دنیای مطرح می گردد، گفت: از طرفی حضور در مدارس از جنبه های روانشناختی و در جهت نهادینه شدن روش های اجتماعی و کسب علم و دانش، مهارت های اجتماعی، مهارت تفکر، مهارت نحوه ارتباط با همنوعان و مهارت حل مساله، ضروری است. قاعدتا این مهارت ها باید در مدارس به دانش آموزان آموخته گردد. از طرفی ماندن فرزندان در منزل به محرومیت از ارتباط، بروز افسردگی و چاقی و اضطراب ختم می گردد و چه بسا منجر به بعضی مشاجرات خانوادگی گردد. در عین حال اگر بخواهیم که آموزش را به صورت مجازی انجام دهیم، اگر والدین دو فرزند مدرسه رو در دو سطح مختلف داشته باشند یا شاغل بوده یا توان علمی کافی نداشته یا با نحوه استفاده از فضای مجازی آشنایی نداشته و یا به این فضا دسترسی نداشته باشند، چه باید کرد؟.

وی گفت: در اینجا ممکن است شکاف دیجیتالی ایجاد گردد؛ به طوری که قشری که محروم بوده، محروم تر شده و اصلا موضوعاتی مانند ترک تحصیل پیش آید که بر اساس آمارها این اتفاق در خانواده های آسیب پذیر پنج برابر خانواده های متمکن است. از طرفی حتی اگر شرایط برای همه یکسان باشد، باز هم کسب بسکمک از مهارت ها و علوم به صورت غیر حضوری غیر ممکن بوده و یا با موفقیت کمی توام است. بنابراین پاسخ به این سوال که آیا مدارس بازگشایی شوند یا خیر؟، صرفا بله یا خیر نیست؛ بلکه این سوال یک پاسخ ساده ندارد و از استانی به استان دیگر، شهرستانی به شهرستان دیگر، مدرسه ای به مدرسه دیگر متفاوت است. بنابراین برخورد صفر یا 100 با این موضوع نشان می دهد که ما موضوع را سهل گرفته و به درستی مدیریت نمی کنیم. باید توجه کرد که در تصمیم گیری در این حوزه چند عامل حائز اهمیت است؛ عواملی مانند مباحث اپیدمیولوژی و شرایط همه گیری، نحوه حمایت دولت، شرایط مدارس، شرایط آمادگی مردم، وجود کلیه الزامات بازگشایی و در نهایت شرایط آنفلوآنزا در کنار کرونا.

وی اضافه کرد: بسکمک از کشورهای اروپایی مانند دانمارک، فنلاند، ایتالیا و بسکمک از ایالت های آمریکا، چین، ژاپن، جمهوری کره و.... در صدد بازگشایی مدارس بوده و یا بعضی از آن ها مدارس را باز نموده اند، اما این موضوع شرط و شروطی دارد و پاسخ یونیسف و سازمان بهداشت دنیای نیز در این زمینه بله یا خیر صِرف نیست. معیارهایی در این زمینه در نظر گرفته شده است؛ یکی از معیارهای مهم بازگشایی این است که هر منطقه ای در چه شرایطی واقع شده است. آیا پرخطر یا کم خطر است و یا در خطر متوسط واقع شده است؟. اگر تعداد موارد مبتلای جدید در 100 هزار نفر کمتر از 10 نفر در هفته باشد، تست PCR در افراد تست شده کمتر از پنج درصد مثبت گردد و افرادی که با علائم شبه کووید-19 به درمانگاه ها مراجعه می نمایند، کمتر از پنج درصد باشند، می توان مدارس را با در نظر دریافت حمایت های دولت، آمادگی مردم و فراهم شدن الزامات بازگشایی، باز کرد.

وی ادامه داد: حال اگر تعداد موارد مبتلای جدید بین 10 تا 100 در هر 100 هزار نفر باشد یا میزان مثبت تست PCR و یا بیماران با علائم شبه کووید 19 بین پنج تا 10 درصد باشد، در اینجا باید دوگانه عمل کرد و بازگشایی کامل می تواند خطرناک باشد. باید به نحوی عمل کرد که هم آموزش از راه دور وجود داشته باشد و هم آموزش با حضور محدود افراد که در این صورت می توان از 50 درصد ظرفیت مدارس استفاده کرد و حضور را برای دروس اصلی و مهارت ها نگه داشت. در عین حال اگر تعداد مبتلایان جدید در هفته بیش از 100 نفر در هر 100 هزار نفر باشد، میزان تست مثبت PCR و یا بیماران با علائم شبه کووید-19 بیش از 10 درصد باشد، آموزش تا اطلاع ثانوی باید کاملا مجازی باشد. این سه فاکتور را باید هر دو هفته تکرار کرد و اگر موارد کووید 19 قطعی یا محتمل و یا شبه کرونا، شیب نزولی داشت، می توان مدارس را بازگشایی کرد و بر اساس آن تصمیم گرفت.

کریمی تاکید نمود: البته حتما باید این حالات انعطاف پذیر و شرایط ها قابل تغییر باشند. بر این اساس که بتوان هر 28 روز یکبار درباره شرایط بازگشایی تجدید نظر کرد.

کرونا در کشور کنترل شده؟

وی ادامه داد: حال یک سوال که ایجاد می گردد این است که آیا اپیدمی در کشور ما تحت کنترل است؟. وقتی مسئولان مرتب از موج سوم صحبت نموده و هشدار می دهند، باید پرسید این هشدارها و موج سوم چطور ایجاد شده و چه کسی تضمین می نماید که اگر بدون آمادگی دولت و مردم و بدون وجود الزامات بهداشتی در مدارس، بازگشایی کامل اتفاق افتد و از طرفی آنفلوآنزا هم از راه برسد، موج چهارمی نداشته باشیم؟. دولت باید حمایت های لازم را از مردم و مسئولان بهداشتی و مدارس به عمل آورد.

کریمی بااشاره به مسائل مالی و پاندمی کرونا اضافه کرد: ضروری است دولت درباره هزینه های تحصیلی خانواده های نیازمند به آنها کمک برساند و از نظر حمایت های پزشکی، تغذیه مناسب، هزینه ایاب و ذهاب و .... حمایت دولت همواره پشت سر مردم باشد. در عین حال پروتکل های بهداشتی باید صادق و اجرایی بوده و ضمانت اجرا داشته و از نظر اجرایی مورد ارزیابی مرتب قرار گیرند.

وی ادامه داد: مدارس باید از نظر رعایت فاصله گذاری اجتماعی و فیزیکی، آب سالم شُرب، شستن دست ها و داشتن مواد گندزدا آمادگی کامل داشته باشند، حال سوال این است که آیا مدارس ما در همه مناطق این زیرساخت ها را دارند؟ در عین حال پرسنل مدارس باید از چند جهت آمادگی کامل داشته باشند؛ اولا خودشان از نظر نحوه رعایت پروتکل های بهداشتی و آموزش مفاد درسی به درستی آموزش دیده باشند. در عین حال هر مدرسه باید بتواند سیستم آموزشی خود را ارزیابی نموده و از اثرگذاری آموزش اطمینان داشته باشد. پرسنل مدارس باید ارتباط صحیح و علمی با دانش آموزان و والدین را در شرایط اپیدمی آموزش دیده باشند، هر مدرسه ای باید تیم حل بحران داشته باشد تا در صورت بروز مشکل بتواند آن را حل نماید. محافظت از معلمین و کادر مدارس و به ویژه افراد در معرض خطر مانند دیابتی ها و مبتلایان به بیماری های زمینه ای باید مدنظر باشد. بچه ها باید به زبان ساده از سوی والدین قبل از ورود به مدرسه و از سوی کادر مدرسه در دوره های کوتاه به طور مداوم با نحوه دست شستن، عدم تماس دست با چشم و بینی و محافظت در زمان عطسه و سرفه آموزش ببینند. به شرطی که به مردم بها داده شده و حمایت شوند، مردم می توانند مسائلشان را حل نمایند.

وی با تاکید بر لزوم نقش آفرینی رسانه ها در آموزش مردم، ادامه داد: در عین حال به نظر می رسد دولت نتوانسته از تمام ظرفیت های فضای مجازی برای کرونا استفاده کند. ضروری است اپلیکیشن کامل و هوشمندی را به طور رایگان در اختیار مردم قرار دهند تا در صورت بروز علائم اولیه به وسیله آن بتوانند به مراکز بهداشتی و درمانی اعلام نمایند و مرکز هم به سرعت جوابگوی آنها باشد. پروتکل های کشوری می توانند در این پروتکل ها پیاده شده که این اقدام باعث می گردد پروتکل ها به خوبی رعایت شوند. در عین حال می توان داده های آن ها را بررسی کرد و تصمیمات را ارزیابی نموده و بر حسب شرایط تغییر داد. همچنین با این اپلیکیشن ها می توان از ورود افراد مبتلا به مدرسه خودداری کرد. این اپلیکیشن ها می توانند در مدارس هم مورد استفاده قرار گیرند.

اما و اگرها درباره همزمانی کرونا و آنفلوآنزا

کریمی تاکید نمود: اکنون یکی از چالش های ما برای ماه های آینده بحث آنفلوآنزا است. در این زمینه که آیا آنفلوآنزا با کرونا همراه می گردد یا نه، باید آزمایشگاه های مرجع معین نمایند که آیا گردش آنفلوآنزا را از اوایل پاییز خواهیم داشت یا نه؛ آیا کرونا اجازه عرض اندام به سایر ویروس ها از جمله آنفلوآنزا را خواهد داد؟ و آیا رعایت فاصله اجتماعی و فیزیکی و استفاده از ماسک و... باعث می گردد که ریت ابتلا به آنفلوآنزا نسبت به سال های قبل پایین باشد؟. سوال دیگر این است که آیا اگر آنفلوآنزا در گردش باشد، عفونت همزمان آنفلوآنزا با کرونا را خواهیم داشت یا نه؟. تجربه سارس و مرس در دنیا و نیز کرونا ویروس جدید در چین نشان می دهد که متاسفانه عفونت همزمان این دو را می توانیم داشته باشیم؛ به طوری که در چین تا 57 درصد همزمانی آنفلوآنزا و کرونا ویروس جدید را گزارش داده اند. اگر این دو باهم باشند، شانس عوارض بیشتر خواهد بود. جالب اینکه این دو از نظر بالینی و تصویربرداری قابل افتراق نبوده و تست های اختصاصی هم به راحتی بیماری ناشی از آنفلوآنزا و کووید-19 را از هم جدا نمی نمایند. مساله دیگر این است که اگر آنفلوآنزا در گردش باشد، می تواند برای بچه ها خطرناک باشد. زیرا کرونا ویروس در بچه ها زیر پنج سال ریت کمتری دارد، اما آنفلوآنزا در این بچه ها ریت بیشتری داشته و میزان کشندگی بیشتری هم دارد.

بدترین سناریوی ممکن برای کرونا و آنفلوآنزا

کریمی در بخش پایانی صحبت هایش گفت: حال باید پرسید که اگر آنفلوآنزا در گردش باشد و بخواهد عفونت همزمان با کووید 19 ایجاد کند، چگونه می خواهیم واکسن برای این جمعیت تهیه کنیم؟. این هم موضوع مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. باید برای پاییز و زمستان و برای برخورد علمی و اجرایی مناسب، سناریوهای مختلف مدیریتی را در نظر داشته و خودمان را برای بدترین شرایط ممکن آماده کنیم. باید از نظر مدیریتی، آمادگی مدیریت موج سوم و چهارم احتمالی را داشته و تاکتیک های عقب نشینی و سفت کردن محدودیت ها و برگشت به آموزش دوگانه حضوری و یا آموزش کامل مجازی را برای مواردی در نظر گرفته و برنامه مدونی را در این حوزه داشته باشیم.