راه های بالا بردن اعتماد به نفس در بچه ها
به گزارش وبلاگ بخار، اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد به نفس یعنی فردی توان و توانمندی ها و یا شکل ظاهری خود را باور داشته باشد؛ او کسی است که خود را ارزشمند و بالا دانسته و به توانایی ها و استعدادهای خود اعتماد دارد.
بالا بردن اعتماد به نفس در بچه ها شاید مساله ای سخت و سخت به نظر آید اما باید در نظر داشته باشید که اعتماد به نفس در کودکی، آینده کودکتان را تحت تاثیر قرار می دهد. اعتماد به نفس در بچه ها ارزش نهادن به کارهای آنان و حس ایجاد تعلق خاطر است. ما گاهی حالمان خوب و گاهی بد است و این مساله بخاطر عدم درک اعتماد به نفس در دوران کودکی است. اعتماد به نفس حس انعطاف پذیری را در بچه ها افزایش داده و آینده آن ها را در بر می گیرد.
هدف شما به عنوان والدین در برابر فرزند خود این است که حس اعتماد را در کودک پرورش دهید و به او یاد بدهید که به خود احترام بگذارد. در ادامه به مجموعه ای از روش های منحصر به فرد برای ایجاد و بالا بردن اعتماد به نفس در بچه ها اشاره خواهد شد.
علائم اعتماد به نفس پایین در بچه ها
اولین قدم در بهبود و بالا بردن اعتماد به نفس در بچه ها، شناسایی علائم کمبود اعتماد به نفس در آن هاست. در ادامه به چند مورد از این علائم اشاره خواهیم کرد.
- اینگونه بچه ها آرزو دارند تا مانند شخصی دیگر باشند. بیش از حد خیالپردازی می نمایند و دوست دارند تا در همان دوران کودکی باقی بمانند تا مسوولیت دوران عظیمسالی به او سپرده نگردد.
- آنها احساس بی ارزش بودن می نمایند. این حس زمانی ایجاد می گردد که کودک برای جلب کردن توجه و نظر دیگران دیگر امیدی ندارد.
- آنها در هنگام ایجاد مسائل جدید گریه می نمایند. این بچه ها در هنگام مسائل شکیبا نبوده و دائما مضطرب هستند و به شدت گریه می نمایند.
- آنها با کلمات منفی از خود یاد می نمایند. این بچه ها دائما در مقابل والدین از خود به بدی می گویند. مثلا کاش مرده بودم و یا از خودش بیزار است. به همین علت او هیچ کوششی برای بهبود خود و فعالیت های روزمره اش نخواهد داشت.
- آنها خود ویرانگر هستند. این بچه ها به علت بیزاری مداوم از خود، گاهی در هنگام عصبانیت، خود را گاز می گیرند و یا با خراشیدن خود ابراز بیزاری می نمایند.
- آنها از نظر ظاهری نامرتب هستند. اجازه شانه کردن مو و یا تعویض لباس خود را نمی دهند.
- آنها نسبت به آینده بدبین و بی حوصله هستند. این بچه ها هیچگونه فکر و تصمیمی درباره آینده ندارند و اهمیتی نمی دهند که در آینده چه اتفاقاتی برای آن ها روی خواهد داد.
- با بچه ها کوچکتر و ضعیف تر از خود رفتار ناشایستی دارند. آنها به دلیل عدم اعتماد به نفس، بچه های کوچکتر را می ترسانند و با این کار احساس قدرت خواهند کرد.
- در مقابل افراد سن بالا و عظیمتر از خود هیچ قدرت و اعتماد به نفسی ندارند. در مقابل هر غریبه ای یخ می زنند و گاهی ممکن است در اثر اضطراب در جای خود ادرار غیر ارادی داشته باشند. آن ها می ترسند که افراد جدید آن ها را ترسو و نالایق بدانند.
- درک احساسات دیگران برای او سخت است. چنین کودکی اگر کوشش کند می تواند احساسات دیگران را درک کند اما در صورتیکه به این منطق دست پیدا ننموده باشد، هیچ کوششی برای درک احساسات دیگران نخواهد داشت.
- کودکی که دچار عدم اعتماد به نفس است، ابدا وظایف رهبری و مسوولیت های عظیم را قبول نخواهد نمود. آنها می ترسند که در سازمان دهی دیگران و تصمیم گیری برای آن ها ناتوان عمل نمایند.
- اغلب این بچه ها منزوی و گوشه گیر هستند. آن ها نمی دانند چگونه نظر دیگران را جلب نمایند. از بچه ها دیگر، اجتماع و محیط بیرون فرار می نمایند. حتی زمانی که وارد گروهی می شوند، به صورت ناشیانه عمل نموده و کوشش شان مثمر ثمر نخواهد بود.
- همسن های این بچه ها، کمتر دوستی او را می پذیرند. او عقایدش را ابراز نمی نماید، کمتر با دیگران صحبت می نماید و کارهای گروهی را انتخاب نخواهد نمود. از بازی با دیگران لذت نمی برد و تنهایی بازی کردن را ترجیح می دهد.
- با پز دادن به همسن های خود، سعی دارد که نظر آن ها جلب کند. برخی از کوکان فکر می نمایند که بی ارزش هستند و راهی پیدا نخواهند کرد مگر با پز دادن تا توجه اطرافیان را به خود جلب نمایند.
- آنها از همسن های خودشان به بدی یاد می نمایند. زمانی که نمی توانند تایید دیگران را به دست آورند، سعی دارند تا بچه ها اطرافشان را تخریب نمایند. مثلا می گویند فلان کودک احمق است، کثیف و یا بچه بدی است و یا آن کودک نق می زند.
عوارض اعتماد به نفس پایین در بچه ها
اعتماد به نفس خوب، به عنوان سلاحی برای کودک در برابر مسائل دنیاست. بچه های که به خودشان حس بهتری دارند، می توانند با مسائل محیط و اطراف خود مقابله نمایند. این بچه ها خوش بین و شاد هستند. اما بچه های که دچار کمبود اعتماد به نفس هستند، اضطراب و عصبانیت بر آنها غلبه می نماید. کسانی که منفی نگر هستند، کمتر می توانند راهی برای مسائل خود پیدا نمایند. مطهره طاهری می گوید: در صورتیکه کودک به این جملات بپردازد من خوب نیستم یا نمی توانم کاری را درست انجام دهم می تواند در آینده تبدیل به فردی مطیع، افسرده و یا منزوی گردد. در رابطه با اتفاق و چالش جدید می گوید که من نمی توانم.
روش های ایجاد و بالا بردن اعتماد به نفس در بچه ها
1. به کودکتان عشق بدهید
اعتماد به نفس در کودکتان زمانی شکل می گیرد که به او عشق و علاقه بی حد و مرز بدهید. زمانی که شما کودکتان را با تمام توانی ها، مسائلش، اخلاق و یا قدرتش می پذیرید یعنی به او عشق بی نهایت داده اید. او را بغل نموده و ببوسید و به او بگوئیید که چقدر دوستش دارید.
2. به او توجه کنید
زمانی که به کودکتان توجه می کنید، اعتماد به نفس را در وجود او القا خواهید کرد و کودک متوجه خواهد شد که شما به او اهمیت و ارزش می دهید و بدین ترتیب او همبه خود ارزش و اهمیت خواهد داد. در هنگام صحبت کردن به او نگاه کنید و به او نشان دهید که با دقت دارید به صحبت های او گوش می دهید.
3. برایش محدودیت بگذارید
شاید برایتان عجیب باشد؛ ولی یکی دیگر از راه های بالا بردن اعتماد به نفس در بچه ها، گذاشتن محدودیت برای اوست. به کودکتان بگویید بعد از خوردن غذا باید در جمع کردن سفره یاری کند. این باعث خواهد شد او علاوه بر یاد دریافت حس وظیفه شناسی، خواهد دانست که یاری در جمع کردن سفره یکی از قوانین خانه است.
زمانیکه او بداند در برخی مسائل در خانه محدودیت دارد، حس امنیت بیشتری پیدا خواهد نمود.
4. با تشویق اعتماد به نفس او را بالا ببرید
تشویق در بالا بردن اعتماد به نفس در بچه ها بسیار موثر است. زمانیکه او درست رفتار می نماید او را تشویق کنید. متاسفانه افراط گری در ابراز محبت، توجه زیاد با تشویق کردن در تضاد است.
تشویق یعنی آنطور که کودکتان توانایی دارد، در حد توانی هایش، مورد تشویق قرار بگیرد. زمانیکه کودک شما حس کند دچار بی قدرتی است، از رفتارهای تخریبی استفاده خواهد نمود. اگر مداوم به کودک بگویید تو باهوش هستی، بعد از اولین شکست خود او به هوش خود شک خواهد نمود. به کودک بیاموزید که در هر کار و یا فعالیتی باید کوشش بیشتری کند. زمانیکه کودکتان گفت من خانه ای ساخته ام، به او لبخند بزنید و بگویید البته که تو این کار را نموده ای. با تشویقی متعادل می توانید هم اعتماد به نفس او را بالا ببرید و هم او را دچار اعتماد به نفس کاذب نکنید.
5. اجازه بدهید تا کودک شما اشتباه کند
اگر کودک شما با خواب ماندن از اتوبوس مدرسه جا مانده است، بهتر است تا به او بگویید به کار خودش فکر کند که چرا امروز به مدرسه در رسیده است تا دفعه بعد آن را انجام ندهد. در واقع نتیجه خروجی اشتباه کردن، بطور غیرمستقیم در بالا بردن اعتماد به نفس در بچه ها موثر است.
اگر زمانی دیدید که کودک شما به زمین خورد و یا با بچه ها دیگر بر سر اسباب بازی به دعوا پرداخت، دخالت نکنید. کودک شما برای رشد ذهنی نیازمند استقلال است. زمانیکه خودشان مسائلشان را رفع نمایند در آینده انسان های پیروز تری خواهند بود. برای آنکه کودک شما به مفهوم بله می توانم برسد، باید کمی عقب ایستاده و فاصله را رعایت کنید.
6. از مقایسه کردن او دوری کنید
فرزند خود را با دیگران مقایسه نکنید. به طور مثال نگویید چرا همانند برادرت یا خواهرت نیستی؟ یا فلانی از تو بهتر است و درسش را به موقع می خواند. یا حتی مقایسه هایی مثبت مانند تو هم همانند او بهترین نقاش هستی. این تصویر سازی شما برای کودک باعث خواهد شد تا همواره کودکتان خود را همانگونه ببیند. اگر بتوانید کودکتان را به خاطر منحصر به فرد بودنش تشویق کنید، ارزش بیشتری به او خواهید داد.
7. کودک خود را با نامش صدا بزنید
و اما آخرین راهی که برای بالا بردن اعتماد به نفس در بچه ها می توانیم به آن اشاره کنیم، نوع خطاب قرار دادن آن هاست. زمانیکه می خواهید کودک خود را تشویق و یا ابراز محبت کنید او را با نام کوچک صدا کنید. مثلا بگویید امیر جان من به تو افتخار می کنم. بگذارید کودک در زمان تقدیر و تشکر و در هنگام سرزنش کردن، صحبت شما را درک کند. این کار باعث خواهد شد تا کودک شما به اعتماد به نفسی لازم رسیده و خود را با قوانین خانه وفق دهد.
منبع: مجله انگیزه