مجذوب کننده ترین پدیده های نجومی در سال 1402 - وبلاگ بخار

به گزارش وبلاگ بخار، در این مقاله بعضی از مهم ترین پدیده های نجومی در سال 1402 را با هم مرور می کنیم.

همیشه یکی از مجذوب نماینده ترین رخدادها در هر سال پدیده های نجومی هستند که مناظری دیدنیی در آسمان برای ما رقم می زنند. سال 1402 هم از این قضیه مستثنی نیست. در زیر بعضی از مهم ترین پدیده های نجومی این سال را با هم مرور می کنیم.

بارش شهابی Lyrid

بارش های شهابی همیشه یکی از زیباترین پدیده های نجومی هستند. بارش شهابی Lyrid از دنباله دار Thatcher سرچشمه می گیرد که هر 415 سال یک بار به دور خورشید می چرخد. این یکی از قدیمی ترین بارش های شهابی ثبت شده است که مشاهدات آن به سال 687 قبل از میلاد بازمی گردد. بارش شهابی Lyrid از 26 فروردین تا 7 اردیبهشت ماه قابل مشاهده است.

این بارش در دوم اردیبهشت به اوج خود می رسد و درحالی که هلال ماه تنها 6 درصد روشنایی خواهد داشت، شرایط برای رصد این پدیده نجومی بسیار مناسب است.

انتظار می رود بتوان حدود 18 شهاب در هر ساعت در یک آسمان صاف و تاریک مشاهده کرد - اگرچه در بعضی موارد و در حالت اوج شاید بتوان تا صد شهاب در هر ساعت نیز دید.

ناسا توصیه می نماید برای رصد این بارش شهابی بهتر است به یک منطقه تاریک با آسمانی صاف بروید و به سمت شرق آسمان نگاه کنید.

هم نشینی زهره و بهرام

زهره و بهرام دو سیاره منظومه شمسی هستند که می توان در یک آسمان صاف و تاریک، آن ها را به راحتی در آسمان پیدا کرد و با یک تلسکوپ به دیدنی آن ها نشست. منجمان با انجام محاسبات دریافته اند این دو سیاره در تاریخ 14 تیرماه در چرخش مداری خود، در کمترین فاصله از یکدیگر قرار می گیرند و این بهترین زمان برای رصد آن هاست. سیاره بهرام یا مریخ در آسمان به رنگ سرخ آجری دیده می گردد و پیشنهاد می کنیم دیدن این هم نشینی را از دست ندهید.

می توان این دو سیاره را حتی با چشم غیرمسلح در صورت فلکی شیر مشاهده کرد.

بارش شهابی برساوشی، از بهترین پدیده های نجومی

بارش شهابی برساوشی یکی از مهم ترین پدیده های نجومی سال است. شهاب های درخشان و طویل با سرعتی حدود 50 تا 100 کیلومتر در ساعت آسمان را برای لحظاتی روشن می نمایند.

این پدیده زمانی رخ می دهد که زمین در چرخش سالانه خود به دور خورشید از میان بقایای به جا مانده از دنباله دار سویٔیفت-تاتل عبور می نماید. زمانی که زمین در این گردش از میان متراکم ترین ناحیه عبور می نماید، بارش شهابی به اوج خود می رسد.

اوج بارش شهابی برساوشی سال گذشته مصادف با حضور ماه کامل در آسمان بود و مشاهده شهاب ها را سخت می کرد. سال جاری بارش شهابی مذکور در 23 تیر تا 10 شهریورماه رخ می دهد که 21 و 22 مرداد ماه زمان اوج آن است. خوشبختانه ماه کامل در تاریخ 18 مرداد در آسمان حضور دارد و بنابراین می توان در تاریخ های اوج، بیشترین شهاب در آسمان را رصد کرد.

اَبَرماه آبی، یکی از زیباترین پدیده های نجومی سال

اگر در تاریخ نهم ماه شهریور به آسمان نگاه کنید، ماه را به صورت کامل می بینید و احتمالاً متوجه خواهید شد که کمی بزرگ تر و درخشان تر از ماه کاملی است که پیش از این مشاهده می کردید. در این تاریخ ماه در مدار بیضی شکل خود، در نزدیک ترین فاصله نسبت به زمین قرار می گیرد و پدیده نجومی شگفت انگیزی را برای ما رقم می زد.

سال جاری ماه در مدار خود چهار بار در نزدیک ترین فواصل نسبت به زمین قرار می گیرد؛ پس می توان گفت در این سال چهار بار شاهد ابرماه هستیم. این تاریخ ها عبارتند از: 12 تیرماه، ده مردادماه، نهم شهریور و هفتم مهرماه.

ابرماه که در تاریخ نهم شهریور در آسمان ظاهر می گردد، اصطلاحاً با عنوان اَبَرماه آبی شناخته می گردد. در نظر داشته باشید این نام گذاری بدین معنا نیست که ابرماه این تاریخ را به رنگ آبی خواهیم دید. این اصطلاح درحالی به کار می رود که به دلیل چرخش مداری ماه و زمین، در یک سال به جای 12 ماه کامل، شاهد 13 ماه کامل باشیم. اگر به تاریخ های میلادی دقت کنید، ده مرداد و نهم شهریور که در آن ها شاهد ابرماه هستیم، مصادف با روزهای ابتدایی و پایانی ماه میلادی آگوست هستند. بنابراین به ماه نهم شهریور ابرماه آبی می گویند. درحقیقت ماه آبی سومین ماه کامل در فصلی با چهار ماه کامل است - درحالی که انتظار داریم هر فصل تنها سه ماه کامل در آسمان داشته باشد.

این پدیده هر 2.5 سال یک بار رخ می دهد و به شما پیشنهاد می کنیم در تاریخ نهم شهریورماه حتماً این ابرماه آبی را دیدن کنید.

بارش شهابی جباری

یکی دیگر از پدیده های نجومی چشمگیر سال بارش شهابی جباری است که از تاریخ 4 مهرماه تا اول آذرماه می توان آن را در آسمان مشاهده کرد.

این بارش شهابی به طور معمول به مقدار بارش شهابی برساوشی قوی نیست، اما همچنان ارزش دیدن کردن را دارد. اگر به یک مکان تاریک بروید، احتمالاً می توانید 10 تا 20 شهاب پرنور و زیبا را در هر ساعت مشاهده کنید.

بارش شهابی جباری در 30 مهرماه به اوج خود می رسد و بهترین زمان برای رصد است. این بارش شهابی از دنباله دار هالی می آید. ادموند هالی، ستاره شناس برجسته انگلیسی، اولین کسی بود که مدار این ستاره دنباله دار را محاسبه کرد و بازگشت آن را در سال 1758 به طور دقیق پیش بینی نمود. زمانی که دنباله دار در این تاریخ بازگشت، شانزده سال از مرگ ادموند هالی می گذشت.

خوشبختانه موقعیت ماه در شب های اوج بارش طوری است که تداخل کم و ناچیزی را برای رصد ایجاد می نماید. هرچند که بارش بیشتری در صورت فلکی شکارچی قابل مشاهده است، اما می توان شهاب ها را در هر نقطه از آسمان مشاهده کرد.

خورشیدگرفتگی حلقوی

علاوه بر این پدیده های نجومی مجذوب نماینده، به غیر از بارش های شهابی، پدیده های دیگری نیز هستند که توجه ما را به خود جلب می نمایند. در تاریخ 22 مهرماه یک خورشید گرفتگی حلقوی رخ می دهد که متأسفانه از ایران قابل مشاهده نیست، اما ساکنین ایالات متحده می توانند به خوبی آن را رصد نمایند.

خورشید گرفتگی زمانی رخ می دهد که ماه از بین زمین و خورشید عبور می نماید. اما از آنجا که ماه در این تاریخ به طور کامل خورشید را نمی پوشاند، یک دایره درخشان زیبا یا یک حلقه آتش خواهیم داشت که به همین خاطر به این پدیده خورشید گرفتگی حلقوی می گویند.

این خورشید گرفتگی حلقوی حدود 12 دقیقه طول می کشد که احتمالاً افراد در ایالات متحده بتوانند حدود 5 دقیقه آن را مشاهده نمایند.

به یاد داشته باشید که برای رصد خورشید گرفتگی حتماً باید از عینک های مخصوص بهره ببرید.

ماه گرفتگی جزئی

سال گذشته کشورهایی مانند ایالات متحده با دو ماه گرفتگی کامل روبرو شدند. ماه گرفتگی کامل زمانی رخ می دهد که سایه زمین تمام سطح ماه را می پوشاند. این درحالی است که در ماه گرفتگی جزئی، ماه فقط تا حدی اسیر سایه تاریک زمین می گردد.

نوع سوم ماه گرفتگی که از آن با عنوان ماه گرفتگی نیم سایه ای یاد می گردد، زمانی اتفاق می افتد که سایه بیرونی کم نورتر زمین به نام نیم سایه روی ماه انداخته می گردد.

این ماه گرفتگی که در تاریخ ششم آبان ماه رخ می دهد، تنها از قسمت شرقی ایالات متحده قابل رؤیت است. برخلاف خورشید گرفتگی، برای دیدنی ماه گرفتگی نیازی به استفاده از عینک یا تجهیزات خاص نیست.

سیاره مشتری در میان پدیده های نجومی سال!

همان طور که سیارات در مدار خود به دور خورشید می چرخند، گاهی پیش می آید که این سیارات در نزدیک ترین فاصله نسبت به هم قرار بگیرند. هنگامی که چنین اتفاقی برای زمین و یکی از سیارات منظومه شمسی رخ می دهد، بهترین فرصت برای رصد سیاره است.

در تاریخ 12 آبان ماه سال 1402 نیز شاهد پیوند زمین و مشتری هستیم. در این تاریخ سیاره مشتری در نزدیک ترین فاصله خود نسبت به زمین قرار می گیرد.

هرچند می توان آن را با چشم غیر مسلح در آسمان شب دید، اما پیشنهاد می کنیم حتماً از یک تلسکوپ خوب در محیطی تاریک با آسمانی صاف بهره ببرید تا بتوانید قمرهای این سیاره را زیبا را مشاهده کنید.

حتی یک دوربین دوچشمی نیز به شما این اجازه را می دهد تا قمرهای این سیاره را به صورت نقاط روشن در اطراف آن مشاهده کنید که بسیار شگفت انگیز هستند.

اورانوس را دیدن کنید!

در تاریخ 22 آبان ماه، سیاره دوست داشتنی اورانوس با رنگ سبز-آبی خود در نزدیک ترین فاصله از زمین قرار خواهد گرفت. در چنین پدیده های نجومی که یک سیاره در چرخش مداری خود به ما نزدیک می گردد، خورشید نیمی از آن را روشن می نماید.

این سیاره در تمام طول شب در آسمان قابل رصد است و می توان گفت این بهترین زمان برای دیدن سیاره اورانوس است. با توجه به فاصله ای که اورانوس از زمین دارد، آن را می توان مانند یک نقطه کوچک آبی-سبز در آسمان دید. برای دیدن جزئیات پیشنهاد می گردد حتماً از یک تلسکوپ خوب بهره ببرید.

بارش شهابی جوزایی

بارش های شهابی بازهم ادامه دارند! بارش شهابی جوزا که در فهرست مجذوب نماینده ترین پدیده های نجومی سال قرار گرفته است، از تاریخ 28 آبان ماه شروع می گردد و تا 3 دی ماه ادامه دارد. این بارش را می توان آخرین بارش های شهابی سال 1402 دانست.

بارش شهابی جوزا به دلیل شهاب های پرسرعتی که دارد، معروف است. طبق گفته ناسا، آن ها می توانند با سرعتی در حدود 125 هزار کیلومتر بر ساعت حرکت نمایند که 40 برابر سریع تر از سرعت یک گلوله است!

برخلاف سایر بارش های شهابی، این بارش از یک سیارک ناشی می گردد تا یک دنباله دار یخی. دانشمندان ناسا هنوز مطمئن نیستند که این سیارک با نام فایتون چطور می تواند منجر به بارش شهابی گردد، اما بعضی عقیده دارند ممکن است این سیارک درحقیقت یک دنباله دار مرده باشد (یا دنباله داری که حداقل پوسته یخی خود را از دست داده است).

قطر فایتون حدوداً 4.8 کیلومتر است؛ پس آثار به جا مانده از آن حائز اهمیت هستند. فایتون در مدار حرکتی خود بیش از هر جسم دیگری به خورشید نزدیک می گردد و به همین خاطر به آن پسر خدای خورشید گفته می گردد.

پیش بینی می گردد این بارش در 22 و 23 آذرماه به اوج خود برسد و علاقه مندان بتوانند حدود 120 شهاب در هر ساعت را مشاهده نمایند. خوشبختانه در این تاریخ ماه در وضعیتی قرار ندارد که اختلالی در دید و دیدنی این بارش ایجاد کند.

منبع: دیجیاتو